بیماری فشار خون بالا ، اصلی ترین عامل خطر قابل تغییر برای ناتوانی و مرگ و میر زودرس ناشی از بیماریهای قلبی، بیماریهای مزمن کلیه و سکته مغزی در جهان و ایران است. در سال ۲۰۱۹ فشارخون بالا حدود یک میلیارد و سیصد میلیون نفر از افراد ۳۰ تا ۷۹ سال در جهان را تحت تاثیر قرار داده است و در همین سال بالغ بر ۱۱ میلیون نفر در جهان به علل مرتبط با فشار خون بالا جان خود را از دست داده اند. در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۲% افراد ۱۸ سال و بالاتر در ایران فشارخون بالا داشته اند.
فشارخون بالا عامل ۴۰% مرگها در بیماران دیابتی و عامل ۵۳% مرگهای ناشی از بیماریهای قلبی و سکته های مغزی می باشد.
فشار خون بالا بصورت فشار خون سیستولیک ۱۴۰ میلی متر جیوه و بالاتر یا فشار خون دیاستولیک ۹۰ میلی متر جیوه و بالاتر تعریف می شود.
شیوع فشار خون بالا با بالا رفتن سن افزایش می یابد، به طوری که در ایران حدود یک سوم افراد بالاتر از ۳۰ سال و بیش از نیمی از افراد بالاتر از ۵۰ سال به این بیماری مبتلا هستند.
نکته مهم در پیشگیری و کنترل بیماری فشار خون بالا، بدون علامت بودن این بیماری و عدم اطلاع افراد مبتلا به فشار خون از بیماری خود و نیز عدم درمان صحیح و کنترل بیماری است. به همین دلیل این بیماری به عنوان قاتل خاموش شناخته میشود.
یکی از موانع مهم در کنترل مؤثر فشار خون بالا عدم اطلاع مردم از بالا بودن میزان فشار خون خودشان است. در حالی که فشار خون می تواند به سادگی در منزل یا مراکز بهداشتی درمانی شناسایی شود. این موضوع ضرورت توجه ویژه به این بیماری را مطرح می کند. از این رو اتحادیه جهانی فشار خون بالا (WHL) ، از سال ۲۰۰۵ میلادی ، روز ۱۷ ماه می ( مصادف با ۲۷ اردیبهشت ) را به عنوان روز جهانی فشار خون بالا به منظور اطلاع رسانی و افزایش آگاهی عمومی تعیین کرده است.
شعار روز جهانی فشار خون بالا (( با اندازهگیری دقیق فشارخون و کنترل آن، عمر طولانی تری داشته باشید )) ، بر اطلاع افراد از میزان فشارخون خود و تشویق افراد برای اقدام های پیشگیری کننده جهت بهبود سلامتی شان تاکید دارد.
جهت پیشگیری از بیماری فشار خون بالا، کاهش وزن، کاهش مصرف روزانه نمک رژیم غذایی و چربی های اشباع شده ، کاهش استرس و فشار عصبی ، عدم مصرف دخانیات و الکل ، فعالیت بدنی مناسب، مصرف میوه و سبزی و لبنیات کم چرب ، چک کردن فشار خون هر ۶ ماه یکبار و در صورت داشتن سابقه خانوادگی فشار خون بالا اندازه گیری فشار خون با فواصل کمتر توصیه می گردد.